Date: Wed, 23 Mar 1994 01:24:05 -0500 (EST)
From: Paul Peeraerts/FEL <100272.1601@CompuServe.COM>
Subject: provteksto el Monato
To: D.N.M.Ederveen@research.ptt.nl

= Laux sugesto de kelkaj, la internacia magazino Monato publikigos per la
= reto cxiumonate du tekstojn. Jen artikolo el la februara numero.
= Por pliaj informoj pri Monato skribu al 100272.1601@compuserve.com.
=========================================================================

MALAJZIO

Multlingveco

Oni ne multe scias pri Malajzio, gxiaj popolo, kulturo kaj vivo. Estas
ecx artikoloj ke malajzianoj logxas sur arboj! Malajzianoj parolas
almenaux du lingvojn en sia vivo. Malajzio estas lando kie logxas
diversaj rasoj/etnoj, kaj la lando agnoskas cxies rajtojn pri sia
lingvo, religio, kulturo - do, ekzistas vario en la lando.

La oficiala lingvo estas la malaja lingvo (la lingvo de la malaja
popolo). La dua oficiala lingvo estas la angla (la kolonia lingvo) kaj
aliaj gravaj lingvoj estas parolataj kiel la mandarena (cxina) kaj
tamila (hinda).

En hindaj kaj cxinaj familioj, la infanoj parolas hinde aux cxine, kaj
en lernejoj, ili lernas la malajan kaj anglan. Tio jam estas bona
komenco de trilingveco por la infanoj. Aux inverse, malajaj kaj tamilaj
infanoj studas en cxina lernejo kie ili lernas la cxinan, malajan kaj
anglan. En tamila lernejo, la sama fenomeno okazas. Tiel aspektas
lingvo-"hxaoso" en Malajzio.

Pro tio, estas multaj malajzianoj kiuj parolas 3 lingvojn - hejme sian
gepatran - la cxinan aux la tamilan, kaj publike - en lernejo/oficejo,
la anglan kaj malajan. La angla estas la komerca lingvo kaj la malaja
estas la sxtata lingvo. Sed nuntempe estas pli da junaj cxinaj kaj
hindaj familioj kies gepatra lingvo estas la angla. Tiu bedauxrinda
fakto estas pro la "prestigxa" pozicio de la angla lingvo en la mondo.

Tamen nuntempe, ekkreskas la deziro inter la gepatroj doni al la
infanoj edukadon en la cxina lingvo. Tion faras cxinaj kaj malajaj
familioj, precipe en la malaja cxar estas konstato pri la avantagxo
koni pli da lingvoj. Krome, Cxinio estos la baldauxa giganto en la
ekonomia mondo.

Tamen, mankas cxinaj lernejoj, kie la lernejanoj lernas cxiun
studobjekton en la cxina, kaj studas la anglan kaj la malajan lingvojn.
Tiaj lernejoj estas nun tre popularaj.

Fakte, cxinoj kaj hindoj scipovas paroli sian gepatran lingvon sed
estas analfabetaj en tiu lingvo. Tio estas oftajxo en Malajzio pro la
decido de la gepatroj. Trovigxas nun personoj kiuj bedauxras tiun
fakton cxar ili sentas mankon.

Estas oftajxo auxdi miksajxon de lingvoj parolataj de malajzianoj. Oni
parolas kun siaj geamikoj en miksajxo de la angla, cxina kaj ecx
malaja, kaj tio estas ofte mirinda por nemalajzianoj. Oni komencas la
frazon en la cxina kaj finas gxin en la angla, aux inverse.

Trovigxas ankaux pluraj dialektoj en la cxina lingvo. Estas homoj kiuj
parolas senprobleme plurajn dialektojn. Gxenerale, oni alte taksas la
anglan lingvon, precipe en urboj.

CHAN Sook Wai